Διάνοιξη Ρινοδακρυϊκού Πόρου

Τι είναι ο ρινοδακρυϊκός πόρος;

 

Η παραγωγή των δακρύων στον οφθαλμό είναι αδιάκοπη. Τα δάκρυα παράγονται από τους δακρυϊκούς αδένες και απλώνονται με το ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων σε όλη την επιφάνεια του οφθαλμού. Σκοπός είναι να κρατούν υγρή την οφθαλμική επιφάνεια, πράγμα απαραίτητο για τη υγεία του οφθαλμού και για την όραση.

Το αποχετευτικό σύστημα των δακρύων ξεκινάει με δυο μικρά ανοίγματα, τα δακρυϊκά σημεία. Αυτά βρίσκονται ένα στο άνω και ένα στο κάτω βλέφαρο, στο βλεφαρικό χείλος προς τη μύτη. Από το κάθε δακρυϊκό σημείο ξεκινάει ένα λεπτό σωληνάριο, και λίγο πιο πέρα τα δυο σωληνάρια από το άνω και το κάτω βλέφαρο ενώνονται μεταξύ τους σε ένα. Αυτό καταλήγει  σε έναν ασκό, το δακρυϊκό ασκό. Σε αυτό το σημείο συσσωρεύονται κατ’ αρχήν τα δάκρυα. Στο κάτω μέρος του δακρυϊκού ασκού αρχίζει ένα άλλο σωληνάριο, ο ρινοδακρυϊκός πόρος, που οδηγεί τα δάκρυα από τον δακρυϊκό ασκό μέχρι τη μύτη όπου αποχετεύονται.

 

Τι είναι η συγγενής απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου;

 

Πολύ συχνά κατά τη γέννηση ο ρινοδακρυϊκός πόρος είτε δεν έχει πλήρως αναπτυχθεί και δεν έχει εισέλθει ακόμη στη μύτη, είτε ο αυλός του είναι φραγμένος με μια μεμβράνη. Έτσι τα δάκρυα δεν μπορούν να αποχετευτούν στη μύτη. Ωστόσο, σε ποσοστό 95% περίπου, ο ρινοδακρυϊκός πόρος ανοίγει τελικά αυτόματα μέχρι την ηλικία των 12 μηνών.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα του κλειστού ρινοδακρυϊκού πόρου;

 

Το παιδί με κλειστό ρινοδακρυϊκό πόρο, εμφανίζει σχεδόν αμέσως μετά τη γέννηση ή στις πρώτες εβδομάδες της ζωής δάκρυα στον πάσχοντα οφθαλμό που λιμνάζουν ή και τρέχουν στο μάγουλο. Συχνά μπορεί να είναι αμφοτερόπλευρα. Επίσης συνεχώς το μάτι εμφανίζει τσίμπλες που μπορεί να οδηγούν, ιδιαίτερα όταν ξυπνάει το πρωί, σε κολλημένα μεταξύ τους βλέφαρα και βλεφαρίδες. Ωστόσο, προσεκτική παρατήρηση δείχνει ότι το λευκό του ματιού δεν είναι καθόλου κόκκινο, καθότι δεν υπάρχει μόλυνση. Επομένως στον κλειστό ρινοδακρυϊκό πόρο οι τσίμπλες προέρχονται από τα λιμνάζοντα δάκρυα που δεν αποχετεύονται, και όχι από κάποια λοίμωξη όπως η επιπεφυκίτιδα στην οποία ο ίδιος ο οφθαλμός είναι κόκκινος.

 

Αντιμετώπιση

 

Μέχρι την ηλικία των 12 μηνών, η αντιμετώπιση συνιστάται απλώς σε ήπιο καθαρισμό των εκκρίσεων (τσίμπλες) όταν συσσωρεύονται πολλές και κολλάνε τα βλέφαρα. Η απομάκρυνσή τους γίνεται με ένα υγρό καθαρό βαμβακερό πανί ή βαμβάκι ντεμακιγιάζ. Το υγραίνουμε με νερό βρύσης, και απομακρύνουμε μαλακά τις τσίμπλες χωρίς να τρίβουμε το δέρμα των βλεφάρων, καθώς αυτό προκαλεί τραυματισμό και το δέρμα των μωρών «σκάει». Συνιστάται να αποφεύγεται η χρήση αποστειρωμένων γαζών, οι οποίες λόγω της τραχιάς επιφάνειάς τους προκαλούν τραυματισμό του δέρματος. Επίσης δεν συνιστάται η χρήση φυσιολογικού ορού διότι περιέχει αλάτι, οπότε προκαλεί ερεθισμό και τσούζει. Εάν οι  τσίμπλες είναι πολλές, συνιστάται για λίγες ημέρες και αντιβιοτικό κολλύριο. Ωστόσο πρέπει να γίνεται κατανοητό ότι το κολλύριο δεν αναμένεται να λύσει οριστικά το πρόβλημα, απλά καταστέλλει προσωρινά τις τσίμπλες οι οποίες και θα επανεμφανιστούν βεβαίως μόλις το κολλύριο διακοπεί. Μασάζ με το δάκτυλο στην περιοχή του δακρυϊκού ασκού πρέπει να γίνεται κατόπιν σωστής εκμάθησης της τεχνικής από ειδικό οφθαλμίατρο.

 

Χειρουργική διάνοιξη

 

Διεθνώς συνιστάται να γίνεται σε ηλικία 12 μηνών. Όχι ενωρίτερα καθώς στο 95% των περιπτώσεων ο πόρος ανοίγει αυτόματα έως την ηλικία αυτή. Όχι όμως και πιο αργά, καθώς από την ηλικία αυτή και μετά ελαττώνεται αρκετά γρήγορα το ποσοστό επιτυχίας της διάνοιξης. Η διάνοιξη απαιτεί γενική αναισθησία. Γίνεται με τη δίοδο ενός ειδικού καθετήρα μέσα από τον υπάρχοντα πόρο, ο οποίος και βγαίνει στη ρινική κοιλότητα. Η διαδικασία κρατάει πολύ λίγα λεπτά, είναι εξαιρετικά ασφαλής εάν γίνεται από εκπαιδευμένο οφθαλμίατρο, και έχει ποσοστό επιτυχίας περίπου 97% εάν γίνει σε ηλικία 12 μηνών. Σε περίπτωση υποτροπής ο καθετηριασμός επαναλαμβάνεται σύντομα, και σπανίως απαιτείται και τοποθέτηση ενός ειδικού σωληναρίου σιλικόνης που παραμένει εκεί για κάποιους μήνες. Λίγες ώρες μετά τη διάνοιξη το μωρό επιστρέφει σπίτι του.