Μυοψίες – Φωταψίες

Στο εσωτερικό του οφθαλμού υπάρχει σε όλους ένα ζελέ που λέγεται υαλώδες. Γεμίζει πλήρως όλο το εσωτερικό του οφθαλμού. Το εσωτερικό τοίχωμα του βολβού επενδύεται από μια λεπτή μεμβράνη νευρικού ιστού που λέγεται αμφιβληστοειδής (το όργανο με το οποίο βλέπουμε). Εάν παρομοιάσουμε τον οφθαλμό με μια μπάλα, το λευκό του οφθαλμού είναι το τοίχωμα της μπάλας, ο αμφιβληστροειδής είναι η σαμπρέλα της μπάλας, και το υαλώδες σώμα είναι ο αέρας που τη γεμίζει. Επομένως, εσωτερικά το υαλώδες (το ζελέ) ακουμπά στο αμφιβληστροειδή, και μάλιστα στην πραγματικότητα συμφύεται αρκετά γερά μαζί του.

Τι είναι οι μυοψίες;

Οι μυοψίες είναι η αίσθηση ότι βλέπουμε «μυγάκια» ή μαύρα στίγματα. Μπορεί να έχουν και τη μορφή κλωστών ή γραμμών σαν τρίχες. Συχνά οι πάσχοντες αναφέρουν μια αιφνίδια αίσθηση ότι βλέπουν «σαν μέσα από κουρτίνα ή ιστό αράχνης» και ταυτόχρονα βλέπουν ένα μεγάλο μαυράκι «σαν αράχνη» λίγο πιο περιφερικά από το σημείο που εστιάζουν το βλέμμα.

Είναι δυνατόν να εμμφανισθούν αιφνίδια, συχνά μετά από κάποια βαριά σωματική άσκηση, ενίοτε όμως και χωρίς προφανές αίτο. Γίνονται περισσότερο ορατά σε έντονο φως, ή όταν κοιτάζουμε σε άσπρο τοίχο ή σε φωτεινό παράθυρο. Επίσης γίνονται πιο ορατά εάν κινήσουμε απότομα τα μάτια δεξιά-αριστερά. Σε άλλους είναι έντονα ορατά κατά την έγερση από το κρεβάτι.

Ορισμένοι, συνήθως άτομα με μυωπία, έχουν μόνιμα μυοψίες, τις έχουν συνηθίσει και τις αγνοούν.

Τι είναι οι φωταψίες;

Οι φωταψίες είναι η αίσθηση ότι βλέπουμε αστραπές ή φωτεινές λάμψεις. Γίνονται περισσότερο ορατές στο σκοτάδι.

Σε τι οφείλονται οι φωταψίες;

Φυσιολογικά το υαλώδες (το ζελέ) με τα χρόνια συρρικνώνεται και ρευστοποιείται. Καθώς μειώνεται σε όγκο αρχίζει να αποκολλάται από το τοίχωμα του οφθαλμού, δηλαδή από τον αμφιβληστροειδή. Ο διαχωρισμός τους γίνεται στους περισσότερους υγιείς ανθρώπους σταδιακά, οπότε συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Εάν όμως γίνει πιο βίαια, τότε ασκεί έντονες έλξεις στον αμφιβληστροειδή. Αυτός με τη σειρά του στέλνει σήματα ερεθισμού στον εγκέφαλο που γίνονται αντιληπτά ως αστραπές (φωταψίες). Επομένως οι φωταψίες δεν είναι τίποτε άλλο από οξείες εστιακές έλξεις μεταξύ του υαλώδους και του αμφιβληστροειδούς. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ΟΞΕΙΑ ΑΠΟΚΟΛΛΗΣΗ ΥΑΛΩΔΟΥΣ και δεν αποτελέι πάθηση.

Σε τι οφείλονται οι μυοψίες;

Τα «μυγάκια» είναι μικρά κομματάκια του υαλώδους (του ζελέ) που ακόμη δεν έχουν ρευστοποιηθεί και αιωρούνται στο εσωτερικό του οφθαλμού.

Τι είναι η «κουρτίνα» ή ο «ιστός αράχνης» που βλέπω;

Είναι υπολείμματα του υαλώδους (του ζελέ), που γίνονται ορατά όταν συμβεί η αποκόλληση του υαλώδους. Επίσης ορισμένοι βλέπουν και ένα μεγάλο συμπαγές μυγάκι «σαν αράχνη» ευθεία και λίγο προς τα έξω από την κεντρική τους όραση. Εάν προσπαθήσουν να εστιάσουν πάνω του, αυτό μετακινείται προς τα έξω και χάνεται, για να επανεμφανιστεί όμως αργότερα.

Είναι σοβαρή πάθηση;

Η ΑΠΟΚΟΛΛΗΣΗ ΤΟΥ ΥΑΛΩΔΟΥΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΘΗΣΗ. Συμβαίνει πρακτικά σε όλους σε άλλοτε άλλη ηλικία, συνήθως πολύ σταδιακά, σιωπηρά και χωρίς συμπτώματα.

Τι προκαλεί την οξεία αποκόλληση υαλώδους;

Συνήθως συμβαίνει μετά από έντονη σωματική άσκηση ή σκύψιμο ή μεταφορά βάρους. Ωστόσο μπορεί να συμβεί αυτόματα.

Ποιά είναι η εξέλιξη;

Συνήθως η αποκόλληση του υαλώδους ολοκληρώνεται ως φαινόμενο εντός μηνών ή ετών (σε νεότερα άτομα διαρκεί περισσότερο), χωρίς επιπλοκές. Δεν χρειάζεται καμία θεραπεία. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ενοχλητικά για μήνες, αν και σταδιακά τα συνηθίζει κανείς και τα αγνοεί.

Ποιος κίνδυνος υπάρχει;

Σπάνια, καθώς το υαλώδες ξεκολλά από τα τοιχώματα του οφθαλμού, μπορεί να έλξει πιο έντονα τον αμφιβληστροειδή και να τον σχίσει. Τότε προκαλείται ρωγμή αμφιβληστροειδούς και συνήθως χωρίς γρήγορη αντιμετώπιση εξελίσσεται σε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς που αποτελεί σοβαρότατη πάθηση.

Είναι συχνή αυτή η επιπλοκή;

Ευτυχώς όχι. Συνήθως η αποκόλληση του υαλώδους ολοκληρώνεται μόνη της χωρίς θεραπεία. Σπανιότατα προκαλεί αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.

Ποια είναι τα συμπτώματά της;

Δυστυχώς η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς δεν δίνει συμπτώματα διαφορετικά από αυτά της αποκόλλησης του υαλώδους, παρά μόνο στο τελικό στάδιο που είναι η απώλεια όρασης. Μόνο η βυθοσκόπηση από οφθαλμίατρο μπορεί να πιστοποιήσει τη διάγνωση.

Τι πρέπει να κάνω;

Εάν κάποιος έχει για πρώτη φορά μυοψίες ή φωταψίες, χρειάζεται ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ (την ίδια ή την επόμενη ημέρα) βυθοσκόπηση, ώστε εάν προκλήθηκε ρωγμή αμφιβληστροειδούς να περιχαρακωθεί άμεσα με laser. Αυτή η θεραπεία είναι απλή, ανώδυνη, διαρκεί λίγα λεπτά, δεν έχει ουσιαστικό κίνδυνο, και εάν γίνει σωστά και έγκαιρα αποτρέπει συνήθως αποτελεσματικά την εξέλιξη σε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Αντίθετα, εάν υπάρξει καθυστέρηση και αρχίσει αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, απαιτείται σοβαρό χειρουργείο με πιο επιφυλακτική πρόγνωση.