ΧΑΛΑΖΙΟ

Τι είναι το χαλάζιο;

Μέσα στα βλέφαρα υπάρχουν αδένες που παράγουν σμήγμα. Το σμήγμα μέσω ενός πόρου εξέρχεται στο χείλος του βλεφάρου λίγο πίσω από τη ρίζα των βλεφαρίδων. Εάν αποφραχθεί ο πόρος ενός αδένα,  το σμήγμα παγιδεύεται μέσα τουα και δημιουργείται μια κύστη, το χαλάζιο.

Διαφέρει από το κριθαράκι;

Το κριθαράκι αφορά απόφραξη πολύ μικρότερων αδένων που εκβάλλουν ακριβώς στη ρίζα των βλεφαρίδων. Συχνά έχει και ένα άσπρο «κεφαλάκι», και υποχωρεί συνήθως πιο γρήγορα και εύκολα. Το χαλάζιο είναι πιο βαθιά κύστη και αργεί πιο πολύ να περάσει.

Ποια είναι η φυσική πορεία του χαλάζιου;

Το χαλάζιο αρχίζει με ελαφρό τοπικό οίδημα και άλγος ιδίως κατά την αφή. Σταδιακά εμφανίζεται η κύστη που είναι σχετικά κόκκινη και επώδυνη. Η φλεγμονή αυτή οφείλεται στην είσοδο μέσα στον αποφραγμένο αδένα ενός μικροβίου που φυσιολογικά έχουμε στην περιοχή, του σταφυλόκοκκου. Ο σταφυλόκοκκος υπεραναπτύσσεται εντός της κύστης και δημιουργεί την ερυθρότητα και τον πόνο. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι αυτό δεν είναι “ μόλυνση” από εξωγενές μικρόβιο! Σύντομα η φλεγμονή και ο πόνος περιορίζονται από μόνα τους, και απομένει η κύστη πάνω στο βλέφαρο. Ο οργανισμός μας σιγά-σιγά αποδομεί από μόνος του το χαλάζιο, αλλά μπορεί να πάρει από εβδομάδες έως και πολλούς μήνες μέχρι τελικά να το εξαλείψει. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μπορεί να επανεμφανίζεται περιοδικά λίγη φλεγμονή, που όμως και πάλι υποχωρεί αυτόματα. Τελικά το χαλάζιο εξαφανίζεται χωρίς να αφήνει ουλές ή σημάδια πάντοτε, έστω και μετά από πολλούς μήνες. Συμπερασματικά το χαλάζιο είναι μια ενοχλητική αλλά παντελώς ακίνδυνη πάθηση που υποχωρεί τελικά μόνη της.

Ποια είναι τα αίτια του χαλάζιου;

Τα αίτια της εμφάνισης των χαλάζιων παραμένουν ασαφή. Έχουν ενοχοποιηθεί ορμονικές μεταβολές. Επίσης άτομα με ένα συγκεκριμένο τύπο δέρματος είναι πιο επιρρεπή σε χαλάζια. Είναι πολύ πιο συχνά στην παιδική ηλικία. Συχνά εμφανίζονται πολλαπλά χαλάζια εντός ολίγων εβδομάδων και στα δυο μάτια στο ίδιο άτομο, γεγονός που προκαλεί τη λανθασμένη εντύπωση ότι πρόκειται για μόλυνση που μεταδίδεται.

Μεταδίδεται το χαλάζιο;

Τα χαλάζια ΔΕΝ είναι μόλυνση και ΔΕΝ μεταδίδονται.

Μπορούν να προληφθούν τα χαλάζια;

Άτομα επιρρεπή σε χαλάζια μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισής τους κάνοντας καθημερινά καθαρισμό των βλεφάρων. Πωλούνται στα φαρμακεία ειδικοί αφροί καθαρισμού βλεφάρων για το σκοπό αυτό. Είναι πάντως σχετικά δύσκολο ο καθαρισμός αυτός να γίνει σε πολύ μικρά παιδιά. Στα παιδιά συνιστάται χρήση σαμπουάν Johnson, το «χωρίς δάκρυα», κατά το λούσιμο με σκοπό το σαπούνισμα των βλεφαρίδων τους και έχει καλά αποτελέσματα. Επισης βοηθάει η συστηματική χρήση συμπληρωμάτων διατροφής πλούσιων σε Ω-3 λιπαρά, όπως το μουρουνέλαιο.

Ποια είναι η θεραπεία;

Φαρμακευτική αγωγή έχει νόημα μόνο κατά τις πρώτες ημέρες της εμφάνισης του χαλάζιου. Όταν πλέον έχει σχηματισθεί η κύστη, κανένα τοπικό ή συστηματικό φάρμακο δεν εισέρχεται μέσα από το τοίχωμα της κύστης.

Όταν αρχίζει να εμφανίζεται χαλάζιο, άμεσα συνιστώνται τα ακόλουθα:

α) Τοπική εφαρμογή πολύ θερμών κομπρεσών και μασάζ με αυτές στη φλεγμαίνουσα περιοχή. Η ζέστη ρευστοποιεί τις εκκρίσεις, και με το μασάζ συχνά ανοίγει ο αποφραγμένος πόρος και παροχετεύεται το σμήγμα.

β) Εφαρμογή τοπικά ειδικής οφθαλμικής κορτιζονούχου αλοιφής. Εφαρμόζεται 4 φορές ημερησίως τραβώντας προς τα κάτω το κάτω βλέφαρο και βάζουμε λίγη αλοιφή εντός του οφθαλμού. Εξωτερικά συνιστάται επάλειψη στην πάσχουσα περιοχή πολλές φορές την ημέρα.

Τα παραπάνω συνιστώνται για 5-6 ημέρες και με αυτά μεγάλο ποσοστό των χαλάζιων υποχωρούν. Εάν τελικά το χαλάζιο δεν υποχωρήσει, ακολουθεί τη φυσική του πορεία που αναφέρθηκε παραπάνω. Από του στόματος αντιβιοτικά εξαιρετικά σπάνια έχουν νόημα.

Χρειάζεται χειρουργική αφαίρεση;

Τα χαλάζια δεν χρειάζονται χειρουργική επέμβαση, καθώς πάντοτε υποχωρούν μόνα τους και τελικά εξαφανίζονται, έστω και μετά από πολλούς μήνες. Χειρουργικά τα παροχετεύουμε υπό τοπική αναισθησία μόνο σε ενήλικους ασθενείς για καθαρά αισθητικούς λόγους. Στα παιδιά όμως, λόγω μη συνεργασίας, απαιτείται γενική αναισθησία. Είναι μη αποδεκτό να υποβληθεί ένα παιδί σε γενική αναισθησία για μια «πάθηση» που πάντοτε υποχωρεί τελικά από μόνη της! Μοναδική περίπτωση να απαιτηθεί επέμβαση σε παιδιά, είναι ένα χαλάζιο τόσο μεγάλο που να εμποδίζει την όραση.