ΚΕΡΑΤΟΚΩΝΟΣ

O κερατόκωνος αποτελεί μια κατασκευαστική ιδιαιτερότητα του κερατοειδούς, δηλαδή του διαφανή χιτώνα που βρίσκεται στο εμπρός μέρος του οφθαλμού. Μολονότι είναι γονιδιακής προέλευσης, η ακριβής κληρονομικότητά του είναι σχετικά περίπλοκη.

Είναι μια πάθηση που μπορεί να εμφανιστεί από πολύ μικρή ηλικία, η δε εξέλιξή της ποικίλλει από πολύ αργή μέχρι και ραγδαία. Ωστόσο συνήθως σταματά να εξελίσσεται λίγο πριν την ηλικία των 40 ετών.

Ουσιαστικά πρόκειται για λέπτυνση ενός τμήματος του κερατοειδούς χιτώνα η οποία σταδιακά εξελίσσεται. Μέχρι η λέπτυνση να επηρεάσει το κέντρο του κερατοειδούς, η πάθηση είναι χωρίς συμπτώματα.

            Η πλειοψηφία των κερατόκωνων είναι υποκλινική και χωρίς συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει εμφανής επίπτωση στην όραση, και η διάγνωση γίνεται τυχαία σε εξέταση τοπογραφίας κερατοειδούς.

            Εάν ο κερατόκωνος εξελιχθεί, δηλαδή γίνει κλινικός, επηρεάζει την όραση καθώς προκαλεί ανώμαλο αστιγματισμό ο οποίος δεν διορθώνεται πλήρως με γυαλιά. Επηρεάζεται ιδιαίτερα η βραδινή όραση.

            Σε πολύ προχωρημένο κερατόκωνο, προκαλείται μεγάλη λέπτυνση του κερατοειδούς και τελικά θόλωσή του, κάτι που επηρεάζει μη αναστρέψιμα την όραση και απαιτεί μεταμόσχευση κερατοειδούς.

            Παλαιότερα δεν υπήρχε θεραπεία αποτελεσματική για τον κερατόκωνο. Έτσι οι ασθενείς αντιμετωπίζονταν με γυαλιά, απλούς φακούς επαφής, ειδικούς κερατοκωνικούς φακούς επαφής, και συχνά τελικά με μεταμόσχευση κερατοειδούς. Ωστόσο η ανακάλυψη της διασύνδεσης κολλαγόνου (corneal cross linking) έφερε επανάσταση στην αντιμετώπιση του κερατόκωνου, καθότι εάν εφαρμοσθεί εγκαίρως διακόπτει πλήρως την εξέλιξη. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό ο κερατόκωνος να διαγιγνώσκεται εγκαίρως, ώστε η διασύνδεση κολλαγόνου να γίνεται στα πρώιμα στάδια. Σε πιο προχωρημένους κερατόκωνους η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει με τις παλαιότερες μεθόδους, καθώς και με ενδοκερατοειδικούς δακτυλίους, αστιγματικούς ενδοφακούς, και πιο σπάνια πλέον με μεταμόσχευση κερατοειδούς.

            Ο κερατόκωνος ήταν η πιο συχνή και σοβαρή αντένδειξη για θεραπεία διαθλαστικών ανωμαλιών με laser. Ωστόσο μετά την ανακάλυψη της διασύνδεσης κολλαγόνου, laser για απαλλαγή από τα γυαλιά είναι πλέον πολύ συχνά εφικτή υπό προϋποθέσεις. Γίνεται ανάλυση των δεδομένων και των ευρημάτων της τομογραφίας και τοπογραφίας του κερατοειδούς ώστε να αποφασισθεί εάν το laser είναι εφικτό.